ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΚΟΠΩΣΗΣ....(NTR)

Η κόπωση είναι ένα κοινό σε όλους μας αίσθημα, ένα αίσθημα αδυναμίας, εξασθένισης και απουσίας ενεργητικότητας. 

Σαν κάτι να μην πηγαίνει καλά, σαν οι δυνάμεις να μην φτάνουν για να ανταπεξέλθουμε στο έργο της ημέρας που έχουμε μπροστά μας. 

Η κόπωση αποτελεί συχνό παράπονο των ασθενών που επισκέπτονται ιατρούς οποιασδήποτε ειδικότητας.
Από την Βικτωριανή εποχή περιγράφεται ένα σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από ανεξήγητο χρόνιο αίσθημα κόπωσης, τόσο έντονης που καταντά κάθε δραστηριότητα τιτάνιο έργο. 

Η κόπωση αυτή επιδεινώνεται με την σωματική άσκηση, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που συνοδεύεται από εκνευρισμό, κακή συγκέντρωση και μυικούς πόνους.

Τότε, η νοσολογική αυτή οντότητα ονομάζονταν νευρασθένεια. 

Η σύγχρονη ονομασία της είναι "σύνδρομο χρόνιας κόπωσης".

Για να τεθεί η διάγνωση του συνδρόμου χρονίας κόπωσης πρέπει να πληρούνται κάποιες προϋποθέσεις

• τα συμπτώματα να διαρκούν πάνω από 6 μήνες
• να μην είναι αποτέλεσμα ακραίας σωματικής καταπόνησης
• τα συμπτώματα να μην ανακουφίζονται πολύ με την ξεκούραση
• να προκαλεί σημαντική μείωση των δραστηριοτήτων του πάσχοντος
• να υπάρχουν τέσσερα από τα παρακάτω συμπτώματα

    υποκειμενικό αίσθημα προβλημάτων στη μνήμη

    πονόλαιμος

    ευαίσθητοι λεμφαδένες

    μυικοί πόνοι

    πόνοι στις αρθρώσεις

    πονοκέφαλος

    απουσία του αισθήματος αναζωογόνησης που νιώθουμε μετά από              .....     έναν καλό ύπνο

    κακουχία πέραν των 24 ωρών μετά από έντονη σωματική κόπωση

Επιπλέον, όπως είναι λογικό, θα πρέπει να έχει αποκλειστεί η παρουσία κάποιας σωματικής ή ψυχικής πάθησης που θα μπορούσε να εξηγήσει την κόπωση.

Που οφείλεται;

Η διάκριση του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης από την κατάθλιψη είναι ιδιαίτερα δύσκολη. 

Για πολλούς ειδικούς, το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης δεν είναι παρά μια παραλλαγή της κατάθλιψης.

 Δεν θα έπρεπε όμως κάποιος καταθλιπτικός να νιώθει θλίψη; 

Η απάντηση είναι "όχι απαραίτητα".

 Το συναίσθημα θλίψης δεν αποτελεί παρά ένα από τα συμπτώματα της κατάθλιψης, και μπορεί να υπάρχει κατάθλιψη χωρίς κανένα συναίσθημα λύπης (παλιότερα αυτή η μορφή κατάθλιψης αποκαλούταν "γελαστή κατάθλιψη").

Πέραν από το αρκετά νεφελώδες ακόμα τοπίο περί την σχέση κατάθλιψης- συνδρόμου χρόνιας κόπωσης, το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης αλληλοεπικαλύπτεται σε μεγάλο βαθμό και με αυτό που στην επίσημη ψυχιατρική νοσολογία αποκαλείται διαταραχή σωματοποίησης. 

Η θεωρία είναι απλή: με τον ίδιο τρόπο που τα μαλιά μας μπορεί να ασπρίσουν μέσα σε μια νύχτα αν στενοχωρηθούμε πολύ, το σώμα μας παράγει συχνά σωματικά συμπτώματα, καθόλα πραγματικά και όχι αποκtήματα της φαντασίας μας, που είναι αποτέλεσμα όχι κάποιας σωματικής πάθησης αλλά μιας ψυχολογικής δυσφορίας που δεν μπορεί να εκφραστεί με άλλο τρόπο. 

Με κάποιο τρόπο, το σώμα μας μας εκδικείται για όλα εκείνα τα συnαισθήματα που κρύβουμε κάτω από το χαλί χωρίς να τα επεξεργαστούμε.

Υπάρχει περίπτωση το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης να μην έχει ψυχολογικά αίτια;

 Ξέρουμε πως μια σειρά από ιώσεις με εξωτικά ονόματα όπως λοίμωξη από τον ιό Epstein Barr, ο πυρετός Q ή κάποιες ιογενείς εγκεφαλίτιδες εγκαταλείπουν ένα σύνδρομο κόπωσης που μπορεί να διαρκέσει αρκετούς μήνες.

Έρευνες έχουν δείξει πως το ανοσολογικό σύστημα των ασθενών με σύνδρομο χρόνιας κόπωσης υπολείπεται, χωρίς όμως να έχει αποσαφηνιστεί κατά πόσο το συγκεκριμένο πρόβλημα σχετίζεται με την κόπωση.

 Επίσης άγνωστες είναι οι συνέπειες της παρατηρούμενης μείωσης της παραγωγής ορμονών από τον υποθάλαμο, την υπόφυση και τα επινεφρίδια.

Πόσο συχνό είναι το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης;

Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης είναι αρκετά συχνό. 

Μελέτες ανεβάζουν τη συχνότητα του σε 0.3 - 1 % του γενικού πληθυσμού. Εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες, είναι όμως συχνότερο στις δεκαετίες των 40 και των 50. 

Διαγιγνώσκεται συχνότερα στις γυναίκες, αυτό όμως μπορεί να οφείλεται απλά και μόνο στο γεγονός ότι οι γυναίκες απευθύνονται συχνότερα στον γιατρό τους γενικώς. 

Τέλος, οι υπέρβαροι, όσοι έχουν έντονο άγχος και όσοι κάνουν καθιστική ζωή είναι πιθανότερο να αναπτύξουν χρόνια κόπωση.

Υπάρχει θεραπεία;

Δεν υπάρχει κάποια εξειδικευμένη θεραπεία για το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης. Σε όλες τις περιπτώσεις χρόνιας κόπωσης συνιστάται η δοκιμαστική χορήγηση πλήρους σχήματος αντικαταθλιπτικής αγωγής για 1 - 2 μήνες, με το σκεπτικό ότι, αν τα συμπτώματα είναι ψυχογενή, θα βελτιωθούν με τα αντικαταθλιπτικά. Η αγωγή αυτή, ιδίως αν συνδυαστεί με ψυχοθεραπεία, πολύ συχνά οδηγεί σε αποδρομή των συμπτωμάτων.

 Σε διαφορετική περίπτωση, τα θεραπευτικά περιθώρια είναι στενά.

Επίσης σημαντικό ρόλο στην θεραπευτική του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης παίζει η σωματική άσκηση.

 Για τους εντελώς αγύμναστους καλό θα ήταν να ξεκινούν με διατάσεις και ολιγόλεπτη αεροβική άσκηση, τόση ώστε να μην νιώθουν εξαντλημένοι την επόμενη ημέρα. 

Με την πάροδο του χρόνου, η φυσική κατάσταση βελτιώνεται σταθερά και η ανοχή στην κόπωση αυξάνει.

Τέλος, εναλλακτικές θεραπείες όπως ο βελονισμός,  το μασάζ και το τάι τσι έχουν αποδειχθεί οφέλιμες σε αρκετούς ασθενείς με 
σύνδρομο χρόνιας κόπωσης.